Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024 - 09:24

Σάπιο κράτος

Έχουμε να κλάψουμε πολύ ακόμα (παραφράζοντας τον Ρίτσο) μέχρι να μάθουμε να γελάμε. Για την ώρα, ας γονατίσουμε μπροστά στους νεκρούς μας.
 
Εκεί που πας να αρχίσεις να ελπίζεις και να λες «κάτι γίνεται», προκύπτει ένα γεγονός και προσγειώνεσαι απότομα στην σκληρή πραγματικότητα. Στη χώρα των αξεπέραστων παθογενειών της, στην έρημη ετούτη πατρίδα που δε λέει με τίποτα να κάνει ένα άλμα πιο γρήγορο από την φθορά της. Είμαστε τελικά η χώρα των άθλων και των αθλίων;
 
Μαύρισε η ψυχή μας με τους 57 νεκρούς στο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη και μας άγγιξε όλους, καθώς ο καθένας από εμάς θα μπορούσε να ήταν στη θέση των άτυχων ανθρώπων που έχασαν την ζωή τους. Που σκοτώθηκαν εν ψυχρώ σ’ ένα αδιανόητο δυστύχημα το οποίο αδυνατεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους, που μόνο σε παραμύθια μπορείς να ακούσεις ότι δύο τραίνα κινούνται αντίθετα στις ίδιες ράγες -κι όχι στην Ελλάδα της Ευρώπης του 21ου αιώνα.
 
Ποια Ευρώπη και ποια Ελλάδα τώρα! Παραμύθια! Είναι στιγμές που λες ότι αυτή η χώρα δεν κυβερνιέται με τίποτα. Που κοντεύεις να παραδεχθείς -αν και γεννήθηκες στην ενδοξότερη και ωραιότερη χώρα του κόσμου, ότι ζεις σε λάθος τόπο. Και αναρωτιέσαι εάν η χώρα σου είναι μια αστραφτερή επιφάνεια και τίποτε παραπάνω -ένα λούστρο που με το πρώτο ξύσιμο ξεβάφει απότομα ολόκληρη. Μια χώρα ακίνητη σ’ έναν κόσμο που τρέχει, έχοντας απωλέσει την αίσθηση του μέλλοντος. Με μια αίσθηση επανάληψης του κακού της εαυτού… 
 
Τι είναι, τέλος πάντων, αυτή η χώρα, ένας τόπος που όπου κι αν ταξιδέψεις σε πληγώνει, όπως έλεγε πικραμένα ο Σεφέρης; Μια χώρα που απέτυχε ως κράτος, που σημείωνε ο Ελύτης; Μια χώρα που υπάρχει μόνο από θαύμα, όπως έγραφε ο Καζαντζάκης; Μια πατρίδα που επιζεί χάριν των εξαιρέσεων, που επισήμαινε ο Λειβαδίτης; Δεν έχω βέβαιη την απάντηση. Σίγουρα, οι σοφοί των γραμμάτων μας, πολλά παραπάνω ήξεραν από εμένα και από εσάς. Εγώ, αυτό που διάβασα και έμαθα από το Αναγνωστικό του Δημοτικού Σχολείου, εκεί γύρω στο 1970 στην Κυψέλη, ήταν από το ποίημα του Πολέμη: Τι είναι η πατρίδας μας; / Μην είν’ οι κάμποι; / Μην είναι τ’ άσπαρτα ψηλά βουνά; / Μην είναι ο ήλιος της, που χρυσολάμπει; / Μην είναι τ’ άστρα της τα φωτεινά; / Μην είναι κάθε της ρηχό ακρογιάλι και κάθε χώρα της με τα χωριά; / Κάθε νησάκι της που αχνά προβάλλει, / κάθε της θάλασσα, κάθε στεριά /…Όλα μας πατρίδα! Αυτά κι εκείνα.
 
Από τότε πέρασε σχεδόν μισός αιώνας. Και στα προαναφερόμενα που ορίζουν την έννοια Πατρίδα, προστέθηκαν κι άλλα πολλά «χαρίσματα». Μόνο εάν κάποιος είναι κομματικά τυφλωμένος ή που ψωμίζεται από το πολιτικό / κομματικό σύστημα δεν μπορεί να διαπιστώσει ότι, η Ελλάδα είναι και ένα σάπιο κράτος -και πως όλοι μας ζούμε μέσα σ’ έναν πρωτοφανή κοινωνικό εκφυλισμό. Μην το ψάχνουμε και πολύ. Αν θέλουμε να αναζητήσουμε τις ντροπές της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, ιδιαίτερα από το 1980 και μετά, δεν θα δυσκολευτούμε να εντοπίσουμε το ψεύδος, την απάτη, την κλοπή, το μαύρο χρήμα, τη μίζα, την διαπλοκή, το ρουσφέτι. «Αυτή είναι η Ελλάδα», είχε πει κάποτε από βήματος της Βουλής ένας πρωθυπουργός, και σαν να είχε δίκιο -μόνο που κι αυτός δεν έκανε και πολλά πράγματα για να μαζέψει την εκφύλιση της χώρας. Αντίθετα, επί των ημερών του η διαπλοκή είχε κάθε ημέρα τρικούβερτο γλέντι, με τα «μαύρα μεσιτικά» να αριστεύουν. Στην μεταπολιτευτική Ελλάδα τον τόνο έδωσαν οι κομματικοί μηχανισμοί οι οποίοι άλωσαν το κράτος και σφετερίστηκαν το δημόσιο χρήμα στο όνομα κίβδηλων κοινωνικών ιδανικών. Με τους φορείς του δημοσίου να καλλιεργούν το όραμα μιας χαυνωτικής ευδαιμονίας. 
 
Αμφιβάλουμε πως όλα αυτά οδήγησαν στην χρεοκοπία και στα Μνημόνια την Ελλάδα; Διστάζουμε να δεχτούμε πως όλες αυτές οι αρρώστιες του πολιτικού μας συστήματος είναι η μήτρα που γέννησε το πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη; Το 2014 υπεγράφη σύμβαση προκειμένου στο σιδηροδρομικό δίκτυο να τοποθετηθούν συστήματα ηλεκτρονικής σηματοδότησης και τηλε – διοίκησης, με χρονοδιάγραμμα μέχρι το 2017. Το χρονοδιάγραμμα δεν τηρήθηκε και πήρε όχι μία, όχι δύο, αλλά εννέα παρατάσεις! Με την τελευταία ακόμη να μην έχει περαιωθεί. Δεν θέλει πολύ σκέψη, το γιατί. Για τον πολύ απλό λόγο, ότι η κάθε παράταση αύξανε τον προϋπολογισμό του έργου. Και στον κάθε διευρυμένο προϋπολογισμό, όλο και περισσότεροι έπαιρναν κομμάτι από την «πίτα». Στο τέλος, η «πίτα» (κάτι εκατομμύρια ευρώ) μοιράστηκε σε όλους τους προμηθευτές / πελάτες του συστήματος για να είναι όλοι ευχαριστημένοι. Ποιος νοιαζόταν ότι οι καθυστερήσεις πολλαπλασίαζαν καθημερινά τον κίνδυνο δυστυχήματος στο σιδηροδρομικό δίκτυο, και ότι ο κάθε επιβάτης που έμπαινε στα τραίνα ήταν σαν να έπαιζε την ζωή του ρωσική ρουλέτα;
 
Αυτό που ενδιέφερε, υπολειπόμενο της ασφάλειας των επιβατών, ήταν ο πολλαπλασιασμός των κερδών. Να είναι όλοι ευχαριστημένοι. Και το κομματικό κράτος να έχει με το μέρος του τους πελάτες -ποιος άλλωστε θα χρηματοδοτούσε τα κόμματα;- και οι πελάτες, οι λεγόμενοι «εθνικοί προμηθευτές», να έχουν γεμάτες τις τσέπες -ώστε να μπορούν να χρηματοδοτήσουν το κομματικό σύστημα. Απλά και ελληνικά πράγματα…
 
Τι κλαίει και οδύρεται τώρα το πολιτικό σύστημα;, αν βέβαια θρηνεί ειλικρινά και μεταμελημένα; Δεν πείθουν και πολύ οι συγγνώμες και τα κροκοδείλια δάκρυά του. Όταν μια κυβέρνηση ξεπουλά την κρατική της περιουσία, ολόκληρο σιδηροδρομικό δίκτυο, αντί πινακίου φακής, μην περιμένετε να δίνει και μεγάλη αξία στην ανθρώπινη ζωή. 
 
Τώρα τρέχουν και δεν φτάνουν, να διορθώσουν τα σπασμένα. Να τοποθετήσουν μέσα σε λίγους μήνες όλα εκείνα τα σύγχρονα συστήματα τα οποία θα αποτρέπουν στο μέλλον τα δυστυχήματα. Μόνο που οι νεκροί δεν γυρίζουν πίσω. Και αυτό που θα κάνουν μέσα σε τρεις – τέσσερις μήνες, υπό το βάρος της κατακραυγής, γιατί δεν το έκαναν σχεδόν επί δέκα χρόνια, νομίζω πως είναι η απορία (και η οργή) όλων μας. Και η ντροπή …ντρέπεται, όταν μια κυβέρνηση σκύβει στον πολίτη αφού πρώτα πρέπει να σημειωθεί μια τραγωδία. Μια τραγωδία, η οποία θα είχε αποφευχθεί εάν το κράτος είχε προνοήσει.
 
Δεν τρέφω και πολλές ελπίδες ότι το κράτος μας θα αλλάξει. Είναι έτσι δομημένο που δύσκολα θα απαλλαγεί από τις παθογένειες του. Μάλλον τρέφεται από τις παθογένειες του. Οι πελατειακές σχέσεις το συντηρούν και μέσω αυτού διατρέφεται ολόκληρο το πολιτικό και οικονομικό σύστημά μας. Κάθε κόμμα που γίνεται κυβέρνηση, δεν είναι τυχαίο, που θέλει να αλώσει το κράτος. Να το καταστήσει ιδιοκτησία του προς όφελος δικό του και των ημετέρων του. Αν ποτέ δούμε (μάλλον ποτέ) ακομμάτιστο κράτος, ίσως τότε να έρθουν και καλύτερες ημέρες για την Ελλάδα. Έχουμε να δούμε, νομίζω, κι άλλα πολλά. Έχουμε να κλάψουμε πολύ ακόμα (παραφράζοντας τον Ρίτσο) μέχρι να μάθουμε να γελάμε. Εύχομαι να είμαι εκτός πραγματικότητας. Για την ώρα, ας γονατίσουμε μπροστά στους νεκρούς μας.