Η διάσωση των τραπεζών

Πέντε εκκρεμότητες πρέπει να κλείσει άμεσα η κυβέρνηση με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς όσον αφορά στη διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών ώστε το όλο εγχείρημα να στεφθεί με επιτυχία.

Το προσχέδιο του νέου νόμου που θα ορίζει τις διαδικασίες και τις παραδοχές για την κεφαλαιακή αποκατάσταση των τεσσάρων συστημικών πιστωτικών ιδρυμάτων είναι σε μεγάλο βαθμό έτοιμο. Ωστόσο η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα πρέπει να συμφωνήσουν μεταξύ τους και εντέλει με την κυβέρνηση σειρά τεχνικών και άλλων όρων, ώστε να πάει το τελικό κείμενο για ψήφιση στη Βουλή το αργότερο έως τις αρχές Νοεμβρίου.

Το πρώτο ανοικτό μέτωπο αφορά στις προνομιούχες μετοχές του Δημοσίου που διατηρεί σε Εθνική και Eurobank, καθώς Alpha και Πειραιώς τις έχουν αποπληρώσει. Το οικονομικό επιτελείο και οι θεσμοί πρέπει να συμφωνήσουν εάν θα μετατραπούν οι προνομιούχες σε κοινές μετοχές, πότε και σε ποια τιμή, ώστε να μη ζημιωθεί το Δημόσιο.

Δεύτερο και «φλέγον» ζήτημα είναι ποια χρηματοδοτικά εργαλεία θα επιλεγούν για το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το οποίο θα καλύψει τις κεφαλαιακές ανάγκες από το ακραίο σενάριο των ασκήσεων προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress tests). Αυτό που αναζητούν οι αρμόδιοι φορείς σε Αθήνα και Φρανκφούρτη είναι τι είδους υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολόγων, τύπου CoCos θα χρησιμοποιηθούν, ώστε να μην αποθαρρύνουν ιδιώτες επενδυτές να συμμετέχουν στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου και να διασφαλίζουν παράλληλα την περιουσία του Δημοσίου.

Τρίτον, ο νόμος της ανακεφαλαιοποίησης θα πρέπει να καλύπτει όλα τα ενδεχόμενα, άρα και τη διάσωση τράπεζας, η οποία δεν θα καταφέρει να καλύψει τις κεφαλαιακές ανάγκες που θα αναλογούν στους ιδιώτες μετόχους ή την εκκαθάριση εάν βρεθεί με αρνητικά κεφάλαια. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αναφέρονται ρητά οι όροι και οι διαδικασίες σε περίπτωση εξυγίανσης (resolution) και κυρίως πώς και ποια θα είναι η αποτίμηση εξυγίανσης μιας τράπεζας.

Τέταρτον, οι αλλαγές στη λειτουργία του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και η επικαιροποίηση του νόμου 3864/2010, ο οποίος διέπει τη λειτουργία του θα πρέπει να ενσωματώνει την κοινοτική οδηγία BRRD για την ανακεφαλαιοποίηση και εξυγίανση τραπεζών, η οποία εισάγει το bail in. Η διάσωση εκ των έσω επιβάλλει τη μετατροπή στοιχείων παθητικού (υβριδικά, junior ομόλογα, προνομιούχες Αμερικής κ.τ.λ.) υποχρεωτικά σε μετοχές, ή και την απομείωσή τους.

Πέμπτον, τι θα γίνει με τους ομολογιούχους υψηλής διαβάθμισης (senior bond holders) σε περίπτωση που μια τράπεζα χρειαστεί διάσωση. Η διοίκηση του ΤΧΣ έχει διευκρινίσει ότι αν δεν υπάρξει υπαγωγή τραπεζών σε καθεστώς εξυγίανσης ο κίνδυνος μετατροπής των senior bonds σε μετοχές απομακρύνεται. Ωστόσο, ξεκαθάρισε ότι όλα θα αλλάξουν εάν μια τράπεζα δεν καταφέρει να καλύψει τις κεφαλαιακές της ανάγκες στον βασικό πυρήνα, όπως αυτός θα προκύψει από το αποτέλεσμα του AQR, του ελέγχου στοιχείων ενεργητικού (AQR) για τα δανειακά χαρτοφυλάκια και του κύριου σεναρίου των stress tests.