Η πανώλη της μαζικής ανωριμότητας

Η ανθρωπότητα σπανίως έχει ιστορικές ευκαιρίες να έρθει αντιμέτωπη με τη μικρότητά της. Με τον απειροελάχιστο χώρο που καταλαμβάνει στο Σύμπαν, σαν μια ασήμαντη περαστική κουκίδα, σαν σκονίτσα στην ωμοπλάτη του χωροχρόνου. Μια τέτοια συνθήκη έχει δημιουργήσει και αυτή η πανδημία. Που μπορεί να είναι η μεγαλύτερη και καταστροφικότερη αυτού του αιώνα –κάτι που όλοι γνωρίζουμε αν δεν ανήκουμε στη μυστηριώδη φυλή των ψεκασμένων- αλλά μετά από έναν, ενάμιση αιώνα θα πιάνει και αυτή μερικές σελίδες στα βιβλία Ιστορίας των πανεπιστημίων.

 

Όπως η πανώλη και ο λιμός του 14ου και του 15ου αι., όταν η Ευρώπη ζούσε την τελευταία μεγάλη περίοδο του Μεσαίωνα. Ως ιστορικό συμπέρασμα έχει μείνει ότι η Ευρώπη απώλεσε τότε και από τις δύο μάστιγες που την έπληξαν σχεδόν ταυτόχρονα πληθυσμό ίσο με το ¼ του συνολικού της πληθυσμού. Ας αναφέρουμε μόνο το εξής: Η μαύρη πανώλη ξέσπασε από το 1347. Αναφέρουν στην «Ιστορία της Ευρώπης» οι Serge Berstein και Pierre Milza (εκδ. Αλεξάνδρεια): «Γενοβέζικα πλοία που ξεφορτώνουν στη Σικελία, προερχόμενα από τη Μαύρη Θάλασσα όπου η μάστιγα είναι ενδημική, εισάγουν τη φοβερή αρρώστια. Τους μήνες που ακολουθούν το κακό εξαπλώνεται. Η Ιταλία και κατόπιν η Προβηγκία πλήττονται. Το 1348 το κακό φτάνει στο Παρίσι, τις περιοχές της Μάγχης και τις Κάτω Χώρες· το 1349 φτάνει στη Γερμανία, την Αυστρία, τη Μεγάλη Βρετανία, τις σκανδιναβικές χώρες, τις ακτές του Ατλαντικού και την Ισπανία. Νέα κύματα έρχονται από το 1360.

 

Μετά από βραχύχρονες υποχωρήσεις, η πανώλη επανέρχεται συνακολουθούμενη από επιδημίες γρίπης, τύφου ή κοκκύτη. Μέχρι τα μέσα του 15ου αιώνα η Ευρώπη ζει κάτω από τη συνεχή απειλή της. (…) Επί σχεδόν έναν αιώνα, με βραχύχρονες περιόδους νηνεμίας,  η Ευρώπη ερειπώνεται. Εγκαταλείποντας τις πόλεις και τα χωριά που έχουν πληγεί από την πανώλη, οι κάτοικοί τους μεταδίδουν την επιδημία. Σπίτια καταρρέουν από την έλλειψη συντήρησης, αγροί ξαναγίνονται χέρσοι καθώς δεν υπάρχουν χέρια να τους καλλιεργήσουν. Προστιθέμενος στις καταστροφές που προκαλούνται από το λιμό και την πανώλη, ο πόλεμος γεμίζει νέα νεκροταφεία».

 

Η ανθρωπότητα τώρα, και μαζί της και οι γενιές των Ελλήνων που βρίσκονταν σε μια διαρκώς ανοδική τροχιά, όσες γεννήθηκαν από τον Εμφύλιο και μετά όπου η ανοικοδόμηση της χώρας απλώς άλλαζε ρυθμούς, ζει ακόμα μία μεγάλη πανδημία με καταστροφικές συνέπειες. Μόνο που αυτή τη φορά έχει όπλα και κυρίως τα μέτρα αυτοπροστασίας μέχρι να αρχίσει η παραγωγή και η διάθεση του εμβολίου. Όμως, ακόμα και το εμβόλιο να αρχίσει αποδίδει και να διώχνει αυτήν την κατάρα της πανδημίας από τις ζωές μας, μια άλλη πανδημία θα έχει καταχωριστεί στις σελίδες της Ιστορίας· η πανώλη της μαζικής ανωριμότητας. Και αυτή παίρνει ζωές με τον τρόπο της και το εμβόλιο για αυτήν δεν είναι δουλειά ειδικών επιστημόνων. Και γι’ αυτό ίσως να μην ανακαλυφθεί ποτέ…