Όταν το Αίμα Στερέψει
Δευτέρα, Οκτωβρίου 30, 2023 - 01:38
Ανατέμνοντας το γειτονικό οικογενειακό Δράμα
Από τον Μάριο Νόττα*
Ευφυολόγημα: Η σύγχρονη σκέψη πλέκεται γύρω από Πέντε Εβραίους:
-Εν αρχή ο Μωυσής έθεσε το πρόβλημα της Ζωής στο Κεφάλι
-Ο Ιησούς, στη συνέχεια το μετέθεσε στην Καρδιά.
-Ο Μαρξ συνεπήρε την εργατική τάξη και όχι μόνο, θέτοντάς το στο Στομάχι
-Ο Φρόιντ το ‘πήγε’ λίγο πιο κάτω, στα Γεννητικά Όργανα
..και ο Αϊνστάιν “το τελείωσε” δηλώνοντας πως “Όλα Είναι Σχετικά”...
Ειδικά η Αλβέρτιος Ρήση (“Όλα Σχετικά…”) μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα ως ερμηνευτικό εργαλείο του Μεσανατολικού Δράματος γενικά, αλλά και ειδικά, στην αιματηρή φάση του Φθινοπώρου του 2023.
Οποιοδήποτε σύνθετο πρόβλημα, για να επιλυθεί, πρέπει να γίνει κατανοητό. Για να συμβεί αυτό, πρέπει να αποδομηθεί στα (όσο γίνεται πιο) απλά σημεία που το συναποτελούν.
Ας κάνουμε, λοιπόν μια απόπειρα ανατομίας (μίας μόνο σελίδας) ενός από τα πιο περίπλοκα, καθοριστικά και μακρόχρονα προβλήματα των τελευταίων 120 χρόνων.
Θα χρησιμοποιήσουμε δύο εργαλεία: Την ανθρωπολογική Θεώρηση των απλών χαρακτηριστικών των κοινωνικών ομάδων και την Θεωρία της Αυτοσυντήρησης - Επικοινωνίας1
Ο πλανήτης κατοικείται από ομάδες με κοινά χαρακτηριστικά. Tόσο οι ‘μεγάλες’ Εθνοτικές ομάδες, όσο και οι μικρές (π.χ. σε επίπεδο hooligans και βίαιων αγελών εφήβων) διατρέχονται από μία ‘κύρια’ συγκολλητική ουσία και πολλές παράγωγες. Η κύρια πηγάζει συνήθως από μία μυθοποιημένη θεώρηση των ιστορικών επιτεύξεων της ομάδας και των σημείων της ‘διαφορετικότητάς’ της, ενώ οι παράγωγες είναι συνήθως συγκυριακές και επίκαιρες . (Σημείωσε πως ο όρος ‘μυθοποιημένη’ δεν σημαίνει ‘πλαστή’, αλλά ‘περίοπτο’).
Η γλώσσα παίζει εξέχοντα ρόλο για τα μέλη μιας ομάδας, ως διαχρονικό εργαλείο ‘ταύτισης’ / εγκυροποίησης της ένταξης σε αυτήν, αλλά και ‘ομολογίας’ της αποδοχής των κανόνων και συναρμογών που την καθορίζουν. Σε περίπτωση μικρών ομάδων (όπως τα μέλη ενός κοινωνικού club), ή μίας υπερεθνικής σύστασης, (όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση) η ‘γλώσσα’ δεν είναι βερμπαλιστική, αλλά μία συστάδα αποδοχών, ή ενός (σύνθετου) ελάχιστου κοινού παρονομαστή. Αυτός μπορεί να εκφράζεται είτε με παραγωγή πολιτικής (π.χ. αντι-ρωσική στάση) ή με νόρμες συμπεριφοράς (π.χ. παρατήρησε τους βόρειους Ευρωπαίους ηγέτες που αίφνης υιοθέτησαν ως ‘πρωτόκολλο’ το σταυροφίλημα κατά τις μόρες του Νότου των sixties…)
Οι Εβραίοι αποτελούν μία πολύ ξεχωριστή περίπτωση που -ωστόσο- δεν διαφεύγει των παραπάνω κανόνων: Ως λαός της διασποράς (ακόμα και στις μέρες μας ζουν τόσοι εκτός Ισραήλ όσοι εντός), που έχει κατα καιρούς υποστεί διακρίσεις και διωγμούς, διατρέχονται από την πρόσθετη ανάγκη μίας υψηλής πειθαρχίας συνήχησης που θα εγγυάται την ασφάλεια και ‘συνέχεια’ σε όσα τους καθορίζουν τόσο ως Έθνος αλλά και ως (συστοιχισμένο και αυστηρό) Εβραϊκό δόγμα.
Σε σχέση με τους ‘απέναντι’ Παλαιστίνιους, που έχουν (αντιστοίχως) την δική τους περήφανη Αραβική παράδοση και συναρμολόγηση, οι Ισραηλίτες (ακόμα και οι μη-Εβραίοι) απέκτησαν Χωροκρατικές διαφορές με αυτούς, ως αποτέλεσμα της αποικιακής πολιτικής (βλέπε: Άγγλοι) στις αρχές του 20ου, με παράγωγο τον Διαγκωνισμό αλλήλων για ζωτικό χώρο στον απόηχο της νέας τάξης του Μετα-Πολέμου (1948) αλλά και των όσων υπέφεραν μέχρι τότε (Ολοκαύτωμα και όχι μόνο).
Λεπτομέρεια (αλλά και υπαρξιακή τραγωδία) του Αραβο-Ισραηλινού δράματος: Πρόκειται για ‘Εναν - όχι για δύο λαούς. Η γενετική επιστήμη διακρίνει συγγένεια γενόματος (μεταξύ τους) που συναντάται συνήθως μεταξύ μελών της ίδιας εθνοτικής ‘οικογένειας’. Εκείνο που τους ‘χωρίζει’, βρίσκεται στην έκτη παράγραφο, πιο πάνω, σε σχέση με την κύρια (ιστορική) και παράγωγο (συγκυριακή) αυτο-θεώρησή τους.
Σε αυτό το σημείο εφαρμόζουμε το νυστέρι της Θεωρίας Αυτοσυντήρησης - Επικοινωνίας. Κάτω από τον φακό της, διακρίνουμε πως κάθε ‘Οντότητα’’ (ένωση, έθνος, σύλλογος, ομάδα, άτομο) αυτο-προσδιορίζει τη σχέση του (Αλβέρτος, πιο πάνω) με τις άλλες οντότητες, επιλέγοντας μία θέση στο τόξο που έχει στα άκρα του τις δύο παραπάνω έννοιες, Αυτοσυντήρηση και Επικοινωνία: Ενας άνθρωπος ή λαός περίκλειστος και ασφαλής (αυτοσυντηρητικός), σύντομα θα ‘μαραθεί’ από έλλειψη έγκυρης εισερχόμενης πληροφορίας, αποκλείοντας ενδεχόμενη ‘συνύπαρξη’, ενώ αντιστοίχως ένα σύστημα ‘ορθάνοιχτο’ και άκρως Επικοινωνιακό, είναι εξ ορισμού ανασφαλές και ευεπίφορο σε εισβολές (πολιτισμού, ιών κ.α.). Τα παραπάνω ευρήματα είναι διακριβωμένα τόσο από την Επιστήμη των Υπολογιστών όσο και από τις επιφυλάξεις των fake news.
Οσο περισσότερο αποπειράται ένας Οργανισμός να αυτοσυντηρηθει, τόσο λιγότερο επικοινωνεί - αντιστοίχως Επικοινωνώντας διακυβεύει ως ένα βαθμό την Αυτο-Συντήρησή του. Αν η επιλεγμένη τιμή αγγίζει οποιοδήποτε από τα δύο άκρα, η Οντότητα θα εκμηδενιστεί. Κάθε παιδευμένη απόφαση, πρέπει να εμπίπτει στο βιώσιμο τμήμα του τόξου το οποίο -όταν υφίστανται συγκρούσεις- θα εγγυάται τόσο την ασφάλεια (αυτοσυντήρηση) και πρόοδο (επικοινωνία) του υποκειμένου, όσο και εκείνη (ασφάλεια και πρόοδο) του ‘απέναντι’.
Το πρόβλημα στο Μεσανατολικό Φαινόμενο, είναι πως αμφότερα τα μέρη λειτουργούν στο ‘κόκκινο’ αυτοσυντηρητικό άκρο του Τόξου. Αυτό, παράγει μαθηματικό αποτέλεσμα: Είτε θα οδηγήσει στον αφανισμό αμφοτέρων, (συμπαρασύροντας τον πλανήτη;), ή είς εκ των δύο θα κάνει την παιδευμένη επιλογή να μετακινηθεί στο πορτοκαλί, ή πράσινο σκέλος του τόξου - συμπαρασύροντας τον απέναντι και εγκαινιάζοντας το επόμενο εξελικτικό βήμα, για μία ανθρωπότητα που θα έχει στο παραπέντε διαφύγει του Τέλους της.
1) Με δημιουργό και Κοινωνό τον καθ.δρ. Γιώργο Καμπουράκη στο European Communication Institute
*Ο Μ.Ν. ‘φορτώνει’ με την ασχήμια που στην επανάληψή της γίνεται ‘αόρατη’ και μοιρολατρικά αποδεκτή. Θεωρώντας τον εαυτό του, την ‘τάξη’ του και τους φίλους του ως μέρος του προβληματος, γράφει για μικρά και μεγάλα εωσφόρα. Σε περιόδους νηφαλιότητας διευθύνει το ECI - European Communication Institute'