Το κλειδί για το πρόγραμμα

Η Ελλάδα που μια 5ετία ζει με τη φράση «δεν βγαίνει», εννοώντας προφανώς το πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής ή αλλιώς το μνημόνιο, έχει καταγραφεί ως η μοναδική χώρα στην ευρωζώνη που πράγματι τη βύθισαν οι πολιτικές του σε βαθειά ύφεση. Στην Πορτογαλία, την Ιρλανδία, την Ισπανία και την Κύπρο, με την εφαρμογή της ίδιας συνταγής, εμφανίστηκαν σχεδόν αμέσως σημάδια μείωσης της ανεργίας και επανάκτησης της πρόσβασης χρηματοδότησης από τις αγορές.

Ολες αυτές οι χώρες κατάφεραν να αντισταθμίσουν τις υφεσιακές τάσεις που έφεραν τα δημοσιονομικά μέτρα που εφαρμόστηκαν με την αύξηση των εξαγωγών. Αυτό που πρέπει να γίνει αντιληπτό είναι ότι ο αποκλεισμός μας από τις αγορές το 2010 δεν έγινε μόνο λόγω των μεγάλων δημοσιονομικών ελλειμμάτων, αλλά και λόγω του μεγάλου ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, στο εξωτερικό ισοζύγιο συναλλαγών της χώρας. Η προσαρμογή που περιελάμβαναν τα δύο μνημόνια καλούνταν να απαντήσει και σε αυτό το πρόβλημα, πώς δηλαδή θα κλείσει η μεγάλη ψαλίδα των εισαγωγών σε σχέση με τις εξαγωγές, ώστε από τη μεγάλη αύξηση των εξαγωγών να καλυφθεί μέρος του κενού στους φόρους και τις επενδύσεις που θα προκαλούσαν τα μέτρα που θα περιελάμβανε.

Το κλειδί δηλαδή για να βγει ένα τέτοιο πρόγραμμα, δεδομένων των περικοπών που θα αύξαναν την ανταγωνιστικότητα της χώρας, είναι η επίδοση που θα καταγράψει η χώρα σε αυτό το πεδίο. Στην Ελλάδα που είχαμε μια μακρά παράδοση μειωμένων εξαγωγών, λόγω της μεγάλης παραοικονομίας στο εσωτερικό, όπου οι αφορολόγητες συναλλαγές ήταν προτιμότερες από τις «νόμιμες» και φορολογημένες πωλήσεις σε άλλες χώρες, το πρόγραμμα δεν κατάφερε καμία σχεδόν θετική βελτίωση στις εξαγωγές, παρά μόνο σε αυτές των υπηρεσιών λόγω του τουρισμού.

Η μικρή αύξηση που καταγράφηκε στις εξαγωγές αγαθών δεν άλλαξε το τοπίο, δεδομένου ότι πρώτο προϊόν σε εξαγωγή από τη χώρα μας παραμένει το πετρέλαιο! Από τη στιγμή που η χώρα δεν είναι πετρελαιοπαραγωγός, αντιλαμβάνεται κανείς ότι εισάγει αργό και εξάγει απλά επεξεργασμένο, προσθέτοντας μικρή αξία στο ισοζύγιο. Συνολικά ο κλάδος της μεταποίησης προϊόντων προσφέρει αναλογικά ένα μικρό κομμάτι της αξίας και της απασχόλησης των ελληνικών εξαγωγών.

Στην Πορτογαλία για παράδειγμα οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά περίπου 25%, ποσοστό που εάν το πετύχαινε η Ελλάδα, τότε η ύφεση θα ήταν μικρότερη, οι φόροι που θα εισπράττονταν περισσότεροι όπως και η ανάγκη νέων μέτρων, άρα και η ανάκαμψη της οικονομίας ευκολότερη. Στην Πορτογαλία, όμως, που εφαρμόστηκε παρόμοιο πρόγραμμα, ελήφθησαν πάνω από 400 μέτρα ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας, δημιουργώντας επενδυτικό περιβάλλον για επενδύσεις και εξαγωγές σε τομείς που δεν φαντάζονταν όπως στην υποδηματοποιία, όπου το 98% της παραγωγής της χώρας εξάγεται και το made in Portugal ανταγωνίζεται το made in Italy.

Η συνταγή δηλαδή της προσαρμογής, όταν εφαρμόστηκε με πιστότητα, είχε μια κατάληξη. Στην Ελλάδα, απλά οι κυβερνήσεις που την εφάρμοσαν απέτυχαν στην εφαρμογή. Το παράδοξο είναι ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αντί να τα βάλει με τις προηγούμενες κυβερνήσεις για την εφαρμογή, τα βάζει με τους δανειστές για τη συνταγή. Το ακόμα πιο παράδοξο είναι ότι θα την εφαρμόσει (;)

ΦΩΤΟ/Γιάννης Λιάκος/Λεπτομέρεια από το περιστύλιο του Ζαππείου